Το James Webb της NASA δεν έχει δώσει στοιχεία που να στηρίζουν πως το Big Bang δεν συνέβη. Το JWST παρέχει μια ενδιαφέρουσα ματιά στο πρώιμο σύμπαν, αλλά ακόμα δεν έχει αρχίσει να ξαναγράφει τις θεμελιώδεις θεωρίες για αυτό.
Πώς προέκυψε το σύμπαν; Η επικρατούσα θεωρία είναι όλα όσα το αποτελούν ξεκίνησαν με τη Μεγάλη Έκρηξη. Με λίγα λόγια, η θεωρία υποστηρίζει ότι παντού τα πάντα, ξαφνικά ζωντάνεψαν ταυτόχρονα. Η προειδοποίηση ότι είναι τα πάντα και παντού πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη είναι αρκετά δύσκολο να γίνει αντιληπτή.
Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης είναι αυτή τη στιγμή το καλύτερο μοντέλο που έχουμε για τη γέννηση του σύμπαντος μας. Οι αστροφυσικοί έχουν δείξει πως η θεωρία μπορεί να εξηγήσει φαινόμενα του διαστήματος, τα οποία έχουν παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες, όπως η παραμένουσα ακτινοβολία υποβάθρου και οι αφθονίες των στοιχείων. Είναι ένα στιβαρό πλαίσιο που μας δίνει μια πολύ καλή ιδέα για το πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου.
Όμως, μέσα στον κυκεώνα των προδημοσιεύσεων και των και των εκλαϊκευτικών άρθρων σχετικά με τις πρώτες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν εμφανιστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον Τύπο κάποιοι παλιοί, εσφαλμένοι ισχυρισμοί για το ότι το Big Bang δεν συνέβη ποτέ. Ένας επιστήμονας ισχυρίζετια πως οι εικόνες του JWST προκαλούν «πανικό μεταξύ των κοσμολόγων»· των επιστημόνων δηλαδή που μελετούν την προέλευση του σύμπαντος.
Αυτό δεν είναι αληθές. Το JWST δεν έχει δώσει στοιχεία που να καταρρίπτουν τη θεωρία του Big Bang, και επίσης, όχι, οι κοσμολόγοι δεν έχουν πανικοβληθεί. Γιατί, λοιπόν, βλέπουμε viral αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πηχυαίους τίτλους που δηλώνουν ότι δεν συνέβη το Big Bang;
Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση και να δείξουμε το γιατί πρέπει να είμαστε δύσπιστοι απέναντι σε τέτοιους ισχυρισμούς, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε από πού προήλθε αυτή η ιδέα.
Από πού προήλθε το “η Μεγάλη Έκρηξη δεν συνέβη”;
Όλα ξεκίνησαν στις 11 Αυγούστου, απο ένα άρθρο στο “The Institute of Art and Ideas” (IAI), έναν βρετανικό οργανισμό με αντικείμενο την φιλοσοφία. Συγγραφέας αυτού, ο Eric Lerner, ο οποίος αμφισβητεί εδώ και καιρό τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης. Ο ίδιος έχει γράψει ακόμη και βιβλίο, με τίτλο “The Big Bang Never Happened” (1991).
Αυτό το άρθρο του IAI, με τον προκλητικό τίτλο, σχετίζεται επίσης με μια επερχόμενη συζήτηση στην οποία συμμετέχει ο Lerner -και διευθύνεται από το IAI- με τίτλο “Cosmology and the Big Bust”.
Το άρθρο του Lerner έφερε αναστάτωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τις κοινοποιήσεις του να πολλαπλασιάζονται το τελευταίο διάστημα στο Twitter και στο Facebook. Το ότι έγινε τόσο δημοφιλές είναι λογικό: Αποτελεί μια αμφιλεγόμενη ιδέα, η οποία ανατρέπει όσα πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε για το σύμπαν. Και επιπρόσθετα, δείχνει να “πατάει” επάνω σε ένα νέο κομμάτι τεχνολογίας -το τηλεσκόπιο James Web-, το οποίο βλέπει μέρη του σύμπαντος που δεν μπορούσαμε να δούμε μέχρι τώρα. Η συμπερίληψη του Webb ως ειδησεογραφικού “κράχτη” δημιουργεί την εντύπωση πως έχουν προκύψει νέα δεδομένα, τα οποία ανατρέπουν μια μακροχρόνια θεωρία.
Και μην μας παρεξηγήσετε· βεβαίως υπάρχουν νέα και ενδιαφέροντα δεδομένα από το JWST. Απλά όχι το είδος των δεδομένων που θα ανέτρεπαν την θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης. Τα περισσότερα από αυτά φτάνουν στο κοινό με τη μορφή επιστημονικών προδημοσιεύσεων, άρθρων που δεν έχουν ακόμη υποβληθεί σε αξιολόγηση από ομότιμους (peer review), μέσω αποθετηρίων (repositories) όπως το arXiv ή μέσω εκλαϊκευτικών άρθρων.
Το άρθρο του Lerner επιχειρεί να απορρίψει τη θεωρία του Big Bang χρησιμοποιώντας ορισμένες από τις πρώτες μελέτες του JWST. Αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι πώς παρερμηνεύει τα πρώιμα δεδομένα του JWST για να υποδηλώσει ότι οι αστρονόμοι και οι κοσμολόγοι φοβούνται πως η καθιερωμένη θεωρία είναι εσφαλμένη. Υπάρχουν δύο σημεία, ήδη από την αρχή του άρθρου του Lerner, που το καταδεικνύουν:
- Παραπέμπει σε μία προδημοσίευση, της οποίας ο τίτλος αρχίζει με τη λέξη “Πανικός!”, την οποία χαρακτηρίζει ως «ειλικρινή επιφωνηματική έκφραση».
- Χρησιμοποιεί παραπλανητικά μία φράση της Allison Kirkpatrick, αστρονόμου στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.
Όσον αφορά το πρώτο σημείο, ο Λέρνερ απλά δεν έπιασε το λογοπαίγνιο. Ο πλήρης τίτλος της εργασίας είναι “Panic! At the Disks: First Rest-frame Optical Observations of Galaxy Structure at z>3 with JWST in the SMACS 0723 Field.” Ο κύριος συγγραφέας της προδημοσιευμένης εργασίας, ο αστρονόμος Leonardo Ferreira, αναφέρεται ξεκάθαρα -με χιουμοριστική διάθεση- στο δημοφιλές συγκρότημα “Panic! at the Disco”. Είναι μια χιουμοριστική αναφορά και όχι μια κοσμολογική κρίση.
Όσο για το δεύτερο σημείο, ο Lerner χρησιμοποιεί το εξής απόσπασμα (από ένα άρθρο στο Nature που δημοσιεύτηκε στις 27 Ιουλίου) της Allison Kirkpatrick:
«Αυτή τη στιγμή είμαι ξύπνια στις τρεις το πρωί και αναρωτιέμαι αν όλα όσα έχω κάνει είναι λάθος.»
Αυτό το επιλεκτικά διαλεγμένο πράθεμα δεν αναφέρεται άμεσα στη θεωρία του Big Bang. Αντίθετα, η Kirkpatrick κάνει εκτιμήσεις σχετικά με την πρώιμη εξέλιξη του σύμπαντος, με βάση τα πρώτα δεδομένα του JWST. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν, εδώ, μερικοί γρίφοι που πρέπει να λύσουν οι αστρονόμοι, αλλά, μέχρι στιγμής, δεν ξαναγράφουν την αρχή του σύμπαντος για να το κάνουν αυτό. Η Kirkpatrick έχει δηλώσει ότι τα αποσπάσματα της χρησιμοποιήθηκαν καταχρηστικά και μάλιστα άλλαξε το όνομά της στο Twitter σε “Allison the Big Bang happened Kirkpatrick.” (Allison η Μεγάλη Έκρηξη συνέβη Kirkpatrick.)
«Εμείς, ως επιστήμονες, έχουμε την ευθύνη να εκπαιδεύσουμε το κοινό και παίρνω αυτή την ευθύνη πολύ σοβαρά», λέει η ίδια. «Η σκόπιμη παραπλάνηση του κοινού καθιστά δύσκολο για τον κόσμο να εμπιστεύεται τους πραγματικούς επιστήμονες και να ξεχωρίζει τα γεγονότα από τη μυθοπλασία».
Επιπλέον στο άρθρο του, ο Lerner ισχυρίζεται ότι οι ιδέες του λογοκρίνονται από το επιστημονικό κατεστημένο, ενώ παρακάτω επισημαίνει ότι η θεωρία του είναι σημαντική για την ανάπτυξη της πυρηνικής σύντηξης εδώ στη Γη. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ίδια παράγραφο υπάρχει σύνδεσμος για την LPPFusion, μια εταιρεία ανάπτυξης τεχνολογιών καθαρής ενέργειας που διευθύνει ο ίδιος ο Lerner.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό;
Ένας από τους κύριους πυλώνες της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης είναι η Μικροκυματική Ακτινοβολία Υποβάθρου (cosmic microwave background – CMB), που ανακαλύφθηκε το 1964. Συνοπτικά, η CMB αποτελεί την ακτινοβολία που απέμεινε από τη Μεγάλη Έκρηξη, ακριβώς όταν ξεκίνησε το σύμπαν.
Έτσι, εάν κάποιος θελήσει να ενισχύσει τα επιχειρήματα κατά της θεωρίας του Big Bang, θα πρέπει να βρει έναν άλλον τρόπο να εξηγήσει την CMB. Η απαξίωση της CMB από τον Lerner, καθώς και η πρότασή του για την παρατήρηση έχουν καταρριφθεί στο παρελθόν. Εάν ενδιαφέρεστε για περαιτέρω επιχειρήματα κατά των υποθέσεων του Lerner, όπως και για το γιατί οι ισχυρισμοί του δεν ευσταθούν, σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε το πρόσφατο βίντεο του Brian Keating στο YouTube. Ο Keating είναι κοσμολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο, και εξετάζει λεπτομερέστερα τα όρια των επιχειρημάτων του Lerner.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι το JWST δεν είναι κατασκευασμένο για να βλέπει και να εκτελεί νέες αναλύσεις της CMB. Το τηλεσκόπιο δεν μπορεί να “δει” τόσο πολύ πίσω στο χρόνο. Ωστόσο, θα εξετάσει μια εποχή μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Αυτό που θα βρει εκεί θα αλλάξει σχεδόν σίγουρα τις απόψεις μας για το πρώιμο σύμπαν, τους γαλαξίες και την εξέλιξη του σύμπαντος. Αλλά είναι υποκρτιτικό το να ισχυρίζεται κανείς πως οι πρώτες εικόνες και αποτελέσματα μελετών έρχονται σε αντίθεση με τη θεωρία του Big Bang.
Η Kirkpatrick παρατηρεί πως στην πραγματικότητα οι εικόνες του JWST κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Λέει πως «υποστηρίζουν το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης επειδή μας δείχνουν ότι οι πρώτοι γαλαξίες ήταν διαφορετικοί από τους γαλαξίες που βλέπουμε σήμερα – ήταν αρκετά μικρότεροι!»
Η επιστήμη έχει να κάνει με τη σταδιακή πρόοδο της κατανόησής μας, καταλήγοντας σε ολοένα ισχυρότερα συμπεράσματα με βάση τις παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις που έχουν κάνει οι αστροφυσικοί και οι κοσμολόγοι, εδώ και δεκαετίες, βρίσκονται σε συμφωνία με τη θεωρία του Big Bang, κάτι που δεν συμβαίνει εάν ακολουθήσουμε την εναλλακτική θεωρία του Lerner. Αυτό δεν σημαίνει πως οι επιστήμονες αποκλείεται να βρουν στοιχεία που να ανατρέπουν τη θεωρία του Big Bang. Μπορεί και να συμβεί, μπορεί και όχι! Αλλά, προς το παρόν, παραμένει η καλύτερη θεωρία που διαθέτουμε για να εξηγήσουμε αυτό που βλέπουμε.
Οι επιστημονικές θεωρίες μπορούν -και πρέπει- να αμφισβητούνται από καλά καταρτισμένους επιστήμονες που χρησιμοποιούν εξαιρετικά λεπτομερή και εμπεριστατωμένα επιχειρήματα. Αυτή δεν είναι μια από αυτές τις φορές. Και αυτό σημαίνει ότι, παρά τους τίτλους, η Μεγάλη Έκρηξη συνέβη.
Πηγή: https://www.cnet.com/
